عاشقانه های پسر نوح   

                  بلوتوث، سنگینی حضور رسانه ای سبک

               نگاهی به یک امکان تازه در تعاملات انسانی

                      علی محمد مودب-ماهنامه راه

1- بلوتوث (به انگلیسی: Bluetooth) یک استاندارد صنعتی برای شبکه‌های شخصی بیسیم می‌باشد که با عنوان استاندارد IEEE ۸۰۲٫۱۵٫۱ نیز شناخته می‌شود. این شبکه در حوزه رایانه های شخصی و لوازم الکترونیکی شخصی مانند گوشی های تلفن همراه، دوربین‌های دیجیتال و PDAها (Personal digital assistants) کاربرد دارد و راهی برای انتقال بیسیم اطلاعات بین دستگاه‌های دیجیتال از طریق فرکانس رادیویی بُرد کوتاه امن و ارزان قیمت و قابل دسترس برای عموم فراهم می‌کند.

بلوتوث از نام پادشاه دانمارکی (Harold Bluetooth Blatant) در قرن ۱۰ برگرفته شده است. او کسی بود که دیپلماسی را از جنگ به سمت گفت و گو سوق داد. مخترعان فن آوری بلوتوث فکر می‌کردند این نام مناسب برای فن آوری آنهاست که به وسایل مختلف اجازه می‌دهد نوعی گفتگو با هم داشته باشند.

2- ( 4 مهر 1386) - شورای مفتیان عربستان سعودی با صدور حکمی، استفاده از تلفن همراه مجهز به فن آوری بلوتوث را در این کشور حرام اعلام کرد.

شورای مفتیان عربستان با صدور این فتوا اعلام کرد: تحریم استفاده از گوشی‌های بلوتوث‌دار به این خاطر است که فن آوری بلوتوث تلفن همراه در صورت فعال‌بودن، قابل جستجو توسط گوشی‌های دیگر خواهد بود و صاحبان گوشی‌های مجهز به بلوتوث‌ قادر خواهند بود، فایل‌های تصویری اعم از عکس و یا فیلم و نیز فایل‌های صوتی و اطلاعات گوشی‌های اطراف را به آسانی دریافت کنند.

شورای مفتیان عربستان ضمن تحریم استفاده از تلفن همراه مجهز به بلوتوث‌ تصریح کرد: استفاده از این فن آوری جدید با تعالیم اخلاقی و آموزه‌های دین مبین اسلام هم‌خوانی ندارد و شرع اسلام چنین مسائلی را جایز نمی‌‌شمارد .

3- همواره انسان های غافل غافلگیر می شوند. این می تواند جمله ای به یاد ماندنی باشد . گرچه تا به حال هیچ کس آن را به کار نبرده باشد.نسل ما هنوز برخورد سهمگین خود با پدیده ویدئو را از یاد نبرده است و هنوز به طور نسبتا جدی درگیر با افعی خطرناکی! به نام آنتن بشقابی ماهواره است.اینترنت ADSL البته نه با سرعت هول آورش در انتقال اطلاعات که با سرعتی که به کمک فیلترها و ترمزگیرهای مخابرات، بسیار کاهش یافته است به طور جدی به خانه های ما راه یافته است.انواع و اقسام فن آوری های عجیب و غریب تبادل اطلاعات ما را محاصره کرده اند که فن آوری بلوتوث نیز یکی از آن هاست .

4- توضیح دادن درباره بلوتوث کار عبثی است . هرچند ممکن است هنوز برخی از بزرگان و میان سالان ما با این پدیده آشنا نشده باشند.اما بدون تردید،درصد قابل توجهی از کودکان چهار-پنج ساله با این امکانات کار می کنند.ما هنوز به تحلیل و برنامه ریزی رسانه های سنگینی همچون تلوزیون،رادیو و سینما مشغول هستیم .در حالی که این رسانه ها به سرعت اعتبار - یا دست کم مخاطبان - خود را در مقابل رسانه های تعاملی جدید از دست می دهند. و یکی از جذاب ترین و کم هزینه ترین این رسانه ها،رسانه سبکی به نام بلوتوث است. درست است که حتی  برنامه ای که با دوربین پیش رفته ترین گوشی های همراه، فیلم برداری می شود .به هیچ وجه کیفیت داستانی-هنری و کیفیت فنی برنامه تلویزیونی یا فیلم سینمایی را ندارد .اما جذابیت عجیبی دارد که این جذابیت در هیچ برنامه تلویزیونی موجود نیست.

5- یکی از نکات مهم در جذابیت برنامه های تولیدی بلوتوث  این است که آن را کسانی چون ما ساخته اند .یعنی ما دیگر با تولیدکننده ای از یک طبقه اجتماعی دیگر مواجه نمی شویم.با یک بنگاه منظم و برنامه ریزی شده تولیدی مواجه نیستیم .با یک حزب یا یک نظام سیاسی و ...مواجه نیستیم.بلکه با خلاقیت های ساده آدم هایی مثل خودمان روبه رو می شویم. با موضوعاتی بسیار عادی،بسیار عوامانه ، بسیار مسخره ، بسیار مبتذل، بسیار محرمانه و بسیار ممنوع رو به رو هستیم. ما حالا با همه چیزهایی که به نحوی،در نظرگاه های شرافتمندانه،عالمانه،مقتدرانه و ...نادرست شمرده شده اند و انکار شده اند مواجه هستیم. حالا به دنیای خصوصی و ذهنیات انسان های دیگر دسترسی داریم، آن هم در حالی که به هیچ وجه به خاطر این فضولی احساس ناامنی نمی کنیم .موضوع اغلب بلوتوث ها در محدوده ای از لودگی ها،شگفتی ها،خصوصی ها و ممنوع ها،هراس انگیز ها، چندش آورها و... خلاصه می شود.حتی بارها فیلم های بلوتوث از صحنه های جنایت و تجاوز ساخته شده اند.  

6-اصلی ترین اشکال در رسانه های تعاملی این است که در عین برقراری رابطه ای انسانی ما آن را وجدان نمی کنیم. ارتباط با انسان ناشناخته و غایب بسیار با ارتباط با انسان خیالی شباهت دارد، منتها با این تفاوت که جذاب تر است و تعاملی که ایجاد می شود،حس ماجراجویی بیشتری ایجاد می کند.تعامل با فرد ناشناخته غایب، حیثیت و خطر(اهمیت) تعامل با فرد حاضر را ندارد در حالی که ماجراجویی بیشتری در آن نهفته است.هنگامی که الکساندر گراهام بل تلفن را اختراع کرد ، در ذوق زدگی و شادی جشن، هیچکس به این جنبه موضوع توجه نکرد که در مکالمه با انسان غایب ،چقدر دروغ گفتن آسان تر خواهد شد.اما به هر حال همه از این امکان تازه استفاده کردند ! بررسی رسانه های تعاملی از  جنبه های مختلف، امکان استفاده شایسته تر از آن ها را فراهم خواهد کرد.خوشبختانه در غرب که خاستگاه این نوع فن آوری هاست عقلای قوم ، بسیار به مسائل نظری،پدیده شناسی و آسیب شناسی این حوزه پرداخته اند و کتاب ها و مقاله های فراوانی در این زمینه ها نگاشته شده است.اما ما تنها واردکنندگان،مصرف کنندگان و آسیب دیده گان باقی مانده ایم .البته حرکت هایی در این مسیر آغاز شده است و کسانی با همت و اجتهاد وارد این راه شده اند .اما لزوم حضور بصیرت و اهتمام مومنانه در این مجال به تعبیری رشید واجب کفایی به نظر می رسد.یادمان نرود که تنها مطهران و پاکیزگان اند که به دانش و بینشی شایسته و بایسته زندگی مومنانه دست می یابند و این تطهیر در شیوه زیست اسلامی از تطهیر جسم و خوراک آغاز می شود و با سلوکی شریعت مدارانه به تطهیر روح می انجامد. ما نیاز داریم که متقی باشیم و آن گاه به همه مسائلی که مبتلا هستیم با روش مندی علمی بپردازیم. 

6-حال به عنوان حُسن ختام به این متن توجه کنید که چند سال قبل! نوسته شده است و حدس بزنید که این فن آوری خطر آفرین برای فرهنگ  ما! چه فایده های دیگری ممکن است داشته باشد:

    اكثر كارشناسان و متخصصين كامپيوتر و شبكه اعتقاد دارند كه امسال يعنى سال ،۲۰۰۴ سال پيشرفت هر چه بيشتر اين تكنولوژى خواهد بود. فرض كنيد در منزلتان از تكنولوژى( (Bluetooth استفاده مى كنيد و در حال چك كردن E-mailهاى خود از طريق تلفن همراه هستيد، در همان حال نامه اى از دوست خود دريافت مى كنيد. شما هم نامه او را از طريق (Bluetooth) به پرينتر كه به اين سيستم مجهز است ارسال كرده و يك پرينت از آن تهيه مى كنيد. در همين زمان تلويزيون هم مشغول پخش برنامه اى است كه بلافاصله تصوير را به مانيتور انتقال داده و توسط

((CD-Writer كه به تكنولوژى( Bluetooth) مجهز است تصاوير را روى CD ذخيره مى كند. اينها تنها برخى از موارد استفاده تكنولوژى( (Bluetooth در زندگى امروز است. تجهيزات مجهز به اين تكنولوژى در كنار هم شبكه اى خانگى به نام((PAN (Personal Area Network) را ايجاد مى كنند.